Ciąża pozamaciczna – objawy i przebieg ciąży, leczenie. Co warto wiedzieć?
Ciąża jest niezwykłym okresem w życiu każdej kobiety. To czas pełen oczekiwań, nadziei i zmian w ciele. Jednak nie zawsze przebiega ona bez komplikacji. Jednym z potencjalnie niebezpiecznych scenariuszy jest ciąża pozamaciczna. W tym artykule przyjrzymy się objawom, przyczynom oraz możliwym formom leczenia tego stanu.
Ciąża pozamaciczna: Co to takiego?
Ciąża pozamaciczna, nazywana także ciążą ektopową, to stan, w którym zapłodniona komórka jajowa zagnieżdża się poza błoną śluzowa jamy macicy. Ciąże ektopowe stanowią około 2% wszystkich ciąż. W zależności od miejsca implantacji rozróżniamy ciążę jajowodową, jajnikową, brzuszną i szyjkową. Jest ona poważnym zagrożenie dla zdrowia i życia kobiety.
Przyczyny ciąży pozamacicznej
Do czynników ryzyka związanych z wystąpieniem ciąży pozamacicznej należą:
- Endometrioza
- Wcześniej przebyte ciąże ektopowe
- Przebyte zapalenie jajników lub jajowodów
- Infekcje przenoszone drogą płciową takie jak rzeżączka, chlamydia
- Operacje ginekologiczne oraz inne w obrębie jamy brzusznej – mogą być przyczyną zrostów
- Zaburzenia rozwoju jajowodu – często jest to wada wrodzona
- Techniki wspomaganego rozrodu w leczeniu niepłodności
- Palenie tytoniu
- Antykoncepcja z zastosowaniem wkładek domacicznych
Ciąża pozamaciczna – Objawy
Objawy ciąży pozamacicznej mogą być niejednoznaczne. Testy ciążowe jak w przypadku ciąży prawidłowej wskazują wynik dodatni. Wczesna ciąża ektopowa nie daje najczęściej żadnych objawów. Jednak mniej więcej dwa miesiące po zapłodnieniu pojawiają się pewne charakterystyczne symptomy, dlatego tak trudno jest wykryć wczesną ciążę pozamaciczną.
O zaawansowanej ciąży ektopowej mogą świadczyć m.in.
- Ból brzucha: To jeden z najczęstszych objawów ciąży pozamacicznej. Ból może być umiarkowany do bardzo intensywnego
- Krwawienie z dróg rodnych
- Krwiak w jamie brzusznej: W wyniku pęknięcia ciąży pozamacicznej może dojść do uszkodzenia jajowodu lub jajnika i krwawienia do jamy brzusznej gdzie tworzą się krwiaki. To może powodować pojawienie się objawów wstrząsu tzn. trudności w oddychaniu, przyspieszone tętno, zimne poty, omdlenia, twardy brzuch. Jest to stan zagrażający życiu wymagający natychmiastowej interwencji.
- Ból w obrębie barków: Co jest wynikiem podrażnienia przepony przez krwiaki w jamie brzusznej.
- Uczucie parcia
- Uczucie ogólnego złego samopoczucia: Pacjentki z ciążą pozamaciczną często odczuwają ogólne osłabienie, zawroty głowy, nudności i wymioty.
Rozpoznanie ciąży pozamacicznej – USG i inne badania
1. USG (Ultrasonografia):
- Brak widocznej ciąży w macicy w badaniu USG nasuwa podejrzenie ciąży pozamacicznej
- Obecność ciąży pozamacicznej: USG może pomóc w zlokalizowaniu ciąży pozamacicznej, która może znajdować się w jajowodzie, jajniku lub innych miejscach poza macicą.
- Obecność płynu w zatoce Douglas: Często w przypadku ciąży pozamacicznej na USG można zaobserwować obecność płynu w tzw. zatoce Douglas, co może świadczyć o obecności krwi w jamie brzusznej.
2. Pomiar poziomu hCG:
Hormon ludzkiej gonadotropiny kosmówkowej (hCG) jest produkowany przez rozwijającą się ciążę i jego poziom w organizmie kobiety rośnie w miarę wzrostu ciąży. Monitorowanie co 2-3 dni poziomu hCG może pomóc w rozpoznaniu ciąży pozamacicznej.
Niewłaściwy wzrost poziomu hCG: W przypadku ciąży pozamacicznej poziom hCG może rosnąć wolniej niż w typowej ciąży rozwijającej się w macicy.
3. Laparoskopia:
Podczas laparoskopii lekarz wprowadza małą kamerę i narzędzia przez niewielkie nacięcia w skórze brzucha, aby bezpośrednio obejrzeć narządy rozrodcze, co umożliwia dokładne zlokalizowanie ciąży pozamacicznej i jej usunięcie jeśli to konieczne.
Leczenie ciąży pozamacicznej: Jakie są możliwości?
Leczenie zależy od wielkości ciąży i jej stanu, umiejscowienia i stopnia zagrożenia dla zdrowia kobiety. W przypadku mało zaawansowanej ciąży pozamacicznej można podać preparaty farmakologiczne, które zatrzymują rozwój zarodka. Pacjentka musi być dokładnie monitorowana podczas podawania tych preparatów. Rzadko nieprawidłowo zagnieżdżony zarodek samoistnie zanika, zostaje wchłonięty przez otaczające tkanki.
Usunięcie ciąży pozamacicznej
Laparoskopowe usunięcie ciąży pozamacicznej jest niezbędne w przypadku ciąży trwającej już 7 tygodni lub dłużej, ponieważ rozwijający się zarodek poza macicą może doprowadzić do uszkodzenia jajowodu lub jajnika i stanowić poważne zagrożenie dla zdrowia i życia kobiety. Gdy dojdzie do krwotoku wewnętrznego, sytuacja wymaga natychmiastowej interwencji i czasem konieczne jest usunięcie również jajowodu.
Zakończenie ciąży pozamacicznej: Co następuje po leczeniu?
Po leczeniu ciąży pozamacicznej ważne jest monitorowanie zdrowia kobiety. Może być konieczne kontynuowanie badań i wizyt u lekarza ginekologa. Warto również omówić z lekarzem planowanie kolejnej ciąży.
Ciąża po ciąży pozamacicznej: Czy jest to możliwe?
Tak, ciąża po ciąży pozamacicznej jest możliwa, ale wymaga szczególnej uwagi i obserwacji lekarza.
Jeśli przy rozpoznaniu ciąży ektopowej konieczne było usunięcie jajowodu, szanse na zajście w kolejną ciążę przy zdrowym drugim jajowodzie są nadal.
Dbając o zdrowy styl życia, po 3 miesiącach można ponownie starać się o dziecko. Ryzyko, że kolejna ciąża będzie również pozamaciczna, nie jest duże. Warto sprawdzić drożność jajowodów za pomocą badania sono- HSG. W przypadku ich niedrożności do rozważenia pozostają metody wspomaganego rozrodu w postaci in vitro.
Ciąża pozamaciczna a ciąża prawidłowa: Jak je odróżnić?
Jeśli doświadczasz bólu w dolnej części brzucha, plamień, czy innych niepokojących objawów, zawsze warto skonsultować się z lekarzem. Badanie USG oraz monitorowanie poziomu hCG mogą pomóc w postawieniu właściwej diagnozy.
Podsumowanie
Ciąża pozamaciczna to poważne zagrożenie dla zdrowia i życia kobiety. Dlatego ważne jest, aby znać jej objawy i przyczyny oraz wiedzieć, jakie są możliwości leczenia. Jeśli doświadczasz nietypowych objawów w trakcie ciąży lub masz ryzyko wystąpienia ciąży pozamacicznej, nie zwlekaj z wizytą u lekarza ginekologa. Szybka diagnoza i odpowiednie leczenie mogą uratować Twoje zdrowie i życie.
